In de lente van 1943 speelde zich een drama af op de Burgwal. De Duitse Sicherheitsdienst rolde toen drukkerij Hoogendoorn op, waar illegale krantjes en affiches werden gedrukt. Joop Hoogendoorn (44) werd gearresteerd. Zijn 18-jarige zoon Ad ook, omdat hij bij de overval zijn vader te hulp snelde en probeerde een van de Duitsers te wurgen.
In het boek Joop en Ad Hoogendoorn. Haarlemse drukkers in verzet, dat op vrijdag 16 april verschijnt, vertelt de Haarlemse historicus Jan de Roos het levensverhaal van deze twee moedige Haarlemmers. Joop belandde na een schijnproces in het beruchte Oranjehotel in Scheveningen en werd in mei 1944 doodgeschoten op de Waalsdorpervlakte. In 1987 besloot de gemeente Haarlem hem te eren: er kwam een Johannes Hoogendoornstraat.
Ad maakte een helse tijd door in Duitse kampen en gevangenissen. Na de bevrijding keerde hij terug naar Haarlem. Toen pas hoorde hij dat zijn vader er niet meer was. Zo goed en kwaad als het ging pakte Ad het drukkersvak weer op, eerst aan het Korte Spaarne, daarna in de Hagestraat. Maar de oorlogsgebeurtenissen bleven hem tot aan zijn dood in 2012 achtervolgen.
In het boek is veel interessants te vinden over de Burgwal en omgeving. Pancras Hoogendoorn, de vader van Joop, stond bekend als ‘de baron van de Hagestraat’. Hij begon in 1892 in de Antoniestraat een houthandel, later verplaatst naar de Hagestraat. In de drukkerij van zijn zoon Joop, aanvankelijk óók in de Hagestraat en in 1928 verplaatst naar Burgwal 38 (nu het Soefihuis) werd onder meer Weekblad De Poort vervaardigd. Ad hielp al vanaf zijn negende jaar mee in de drukkerij.
Toen de Duitsers de drukkerij in 1943 ontmantelden, bleef moeder Johanna Hoogendoorn met vier opgroeiende kinderen achter. Ze had het financieel en emotioneel erg moeilijk. Maar de buurt hielp haar waar mogelijk. Veel steun kreeg ze van de familie Makkelie, die naast de drukkerij nog altijd een bloemenzaak heeft.
Jan de Roos heeft voor het boek veel archiefonderzoek gegaan. Ook sprak hij uitvoerig met de twee dochters van Joop Hoogendoorn, Els en Han. Zij wisten zich nog veel van de oorlog en de moeilijke tijd daarna te herinneren. Joost Hoogendoorn, de oudste zoon van Ad, ontdekte in de nalatenschap van zijn vader een hele serie briefjes. Die waren clandestien uit de gevangenis gesmokkeld. Veel van die briefjes zijn in het boek afgedrukt, zij geven een indringend beeld van de oorlogstijd.
Joop en Ad Hoogendoorn. Haarlemse drukkers in verzet telt 144 bladzijden en bevat ca. 130 illustraties. Het verschijnt bij uitgeverij Loutje en kost 19,95 euro. Verkrijgbaar (en nu al te reserveren) bij de Haarlemse boekhandels.