PROGRAMMABEGROTING GEMEENTE HAARLEM 2024 – 2028

Haarlems presenteert Programmabegroting 2024-2028

Financiële uitdagingen voor de jaren vanaf 2026

De Haarlemse Programmabegroting 2024-2028 laat een positief beeld zien van wat er gedaan gaat worden om de stad socialer, leefbaarder en duurzamer te maken. De stad heeft voldoende financiële middelen en reserves om plannen tot 2027 te kunnen realiseren. Echter, economische uitdagingen en onzekerheden over overheidsfinanciering maken financiële voorzichtigheid noodzakelijk en keuzes in de toekomst onvermijdelijk. We verwachten dat Haarlem geconfronteerd zal worden met tekorten in 2026, 2027 en 2028. We moeten daarom de financiële balans vanaf 2026 stabiliseren. Voor het verwezenlijken van de ambities uit het coalitieakkoord is ook stabiliteit in overheidsbeleid belangrijk.

Sociale Stad

Haarlem blijft zich inzetten voor een stad waarin alle inwoners gelijke kansen hebben op het gebied van onderwijs, werk, sport, zorg, vervoer en huisvesting. We willen dat iedere Haarlemmer dichtbij hulp kan vinden wanneer dit nodig is. Met het initiatief Gewoon in de Wijk wordt laagdrempelige ondersteuning geboden aan inwoners om deel te nemen aan activiteiten die hun welzijn bevorderen. Er zal speciale aandacht zijn voor de mentale gezondheid van jongeren, een dementievriendelijke stad en ondersteuning bij financiële problemen. Ook diversiteit, inclusie en sociale veiligheid staan hoog op de agenda in 2024, bijvoorbeeld met het Actieplan Haarlem Regenboogstad en aandacht voor het koloniale verleden. Daarnaast wordt in 2024 het Housing First-programma gestart om dakloosheid preventief aan te pakken door dakloze mensen direct een woning en intensieve zorg aan te bieden.

Stad om te Wonen

Haarlem streeft naar een groene, historische stad met voldoende woningen, werkgelegenheid en voorzieningen. Op veel plekken in de stad zijn woningbouwactiviteiten in volle gang. Er wordt in 2024 op een verantwoorde manier verder gebouwd aan nieuwe woningen voor verschillende doelgroepen. Samenwerking met het Rijk, provincie en stakeholders is essentieel om de uitdagingen zoals stikstofproblemen en grondstofschaarste aan te pakken en de ambitie om 10.000 woningen toe te voegen voor 2030 te realiseren.

Haarlem bevordert actief sport en beweging voor alle inwoners, met speciale aandacht voor sporters met een beperking en een veilig sportklimaat. Er wordt ingezet op duurzame mobiliteit met meer ruimte voor fietsers, wandelaars en openbaar vervoer.

Duurzame Stad

Lopende projecten en onderhoudsactiviteiten in de stad bieden kansen voor verbeteringen in duurzaamheid. In 2024 worden concrete stappen gezet om Haarlem van het gas af te krijgen, met projecten zoals het warmtenet in Schalkwijk en het zonnewarmtenet in het Ramplaankwartier. Ook maken we in 2024 een ontwerp voor het ov-knooppunt Haarlem Nieuw-Zuid. De snelheidsnorm van 30 kilometer per uur wordt op meer plekken doorgevoerd. De stad werkt ook aan een circulaire economie en moedigt innovatie aan.

Betrokken Stad

Veiligheid en leefbaarheid in wijken blijven prioriteiten, zoals met de integrale aanpak in Meerwijk en het programma “Geweld Hoort Nergens Thuis”. Haarlem zet zich in voor toegankelijke dienstverlening en blijft inzetten op het voorkomen van overlast en incidenten in de openbare ruimte.

Financiën

De onzekerheid rond de gemeentelijke financiën duurt voort door het effect van een nieuw financieringssysteem voor gemeenten vanuit het Rijk alsook de afspraken rond jeugd(zorg). Daarbij komt de val van het kabinet eerder dit jaar, waardoor besluiten die invloed hebben op de gemeentefinanciën zijn uitgesteld. Daarnaast spelen onder meer rentestijging, inflatie, krapte op de arbeidsmarkt en grondstoffenschaarste een rol.

De financiële situatie voor Haarlem verandert daardoor de komende jaren. In 2024 en 2025 voorzien we een overschot van ongeveer €15,5 miljoen, maar in 2026 en 2027 lopen we tegen een tekort aan van ongeveer €12 miljoen, en in 2028 ongeveer €17,4 miljoen. Dit betekent dat Haarlem in de toekomst maatregelen moet nemen om de begroting te stabiliseren.

Gelukkig zijn er voldoende reserves om de ingezette lijn te behouden tot en met 2027. Dit geeft Haarlem de ruimte om bij de Kadernota 2025 voorstellen te doen om de financiën vanaf 2026 in evenwicht te brengen. Op dat moment zullen we ook meer weten over mogelijke bezuinigingen die een nieuw kabinet gaat doorvoeren, die van invloed kunnen zijn op de financiën van Haarlem.

De lokale belastingen (OZB, afvalstoffenheffing en rioolheffing) stijgen in Haarlem in 2024 met gemiddeld 5,8% voor een meerpersoonshuishouden. De verwerking van inflatie zit hierbij inbegrepen.

De begroting wordt door de gemeenteraad behandeld op 6 en 9 november 2023.